ČÁJÁHUS: BASSIBÁIKKIT
21.11.2020 – 07.02.2021
Finnmárkku luonddus gávdnojit dihto guovllut mat adnojuvvojit bassibáikin. Sámi vuoiŋŋalašvuođa oainnus sáhttet luonddus leat vuoiŋŋat ja fámut. Geađggit, várit, jogat jávrrit ja eará erenoamáš báikkit luonddus ellet. Finnmárku lea bahkká bassibáikkiiguin, muhto dat leat nu čihkosis, ja lea boađusin dan garra kristtalašvuođa bággeheami historjjá geažil. Luonddus miehtá ledje ipmilat, vuoiŋŋat ja fámut. Dat váikkuhii dasa man láhkai olbmot vánddardedje luonddus ja mo sii láhttejedje erenoamáš báikkiin.
DÁIDDÁ & DÁIDA DUOGÁŠ
Finnmárkku ja Guoládaga rittuin leat olu labyrinttat luonddus, dávjá gávdnamis hávdeeatnamiid lahka. Labyrinttat sáhttet leat geavahuvvon hávdádan rituálain. Navdimis sáhttet leat jápmit guddojuvvon labyrintta sisa ja fas eret, duođaštan dihte dan imašlaš rasttildeami eallimis jápmimii.
Olggumusas Finnmárkku rittus, Slettnes fyr buohta Čorgašnjárggas, lea máilmmi davimus labyrinta. Labyrinttat ráhkaduvvojedje Finnmárkkus áigodagas 1200-1500 jagiin maŋŋil Kristtosa, ja muhtumat oaivvildit dát huksejuvvojedje dan seamma áigodagas vuostebeallin girkohuksemiidda ja Finnmárkku koloniseremii. Dát lea dakkár čihkkojuvvon oassi historjjás, olbmo identitehta ja iešáddejumi vuoiŋŋalašárbi, mii seammás lei dehálaš oassin vuoiŋŋalašvuođas. Ledje garra dagut sápmelaččaid vuostá, kristtalašvuhtii bággemis ja Finnmárkku koloniserema duogábealde.
Bassibáikkit čájáhusprošeavtta bokte háliida Synnøve Persen ahte muhtin bassibáikkit galget fas ihtit oidnosii, ja seammás cealká: «dát lea proteastan industriija sisabahkken plánaide min eatnamiidda, ja mat bilidit min bassi váriid bieggamilluiguin, ráfehuhttet bohccuid johtinguovlluid, mirkkohuhttet min vuonaid ruvkebázahusaiguin ja nuoskkidit Árktalaš meara guollebiebman rusttegiiguin».
Čájáhusas leat ođđa dáidagat, sihke videot ja njuohtamat, videoin čájehuvvojit dihto eanadagat, njuohtamiid bokte čájehuvvojit dulkojumit ja aforismmat j.n.v. Videot leat filbmejuvvon Mikkelbergoddenis Čorgašnjárggas ja Várjjagis. Video Mikkelbergoddena labyrinttas čájehuvvui jagi 2019s Dronnet Sonja DáiddaStálljas. Videot Várjjagis filmejuvvojedje čakčamánus dán jagi. Videot lea ovttasbargu govvideaddjiin Kjell Ove Storvikain. Njuohtamiin lea seamma fáddá mii ovdanboahta ábstrakta njuohtamiid bokte.
Kataloga sáme- ja eŋgelasgillii Bassibáikkit/ Sacred Sites lea ráhkaduvvon čájáhussi masa Piera-Máreha Asta/Piera-Hánssa Asta, Asta Mitkija Balto lea čállán teavstta.
Youtube: Bassibáikkit/ Sacred Sites
Synnøve Persen: Ruovttusiidu
Govat: Mikkelbergoddenis ja čájáhusas. Govven: Kjell Ove Storvik / Govva preassačájeheames: Monika Anti @Sámi Dáiddaguovddáš
