Čájeheaddjit: Tomas Colbengtson, Lena Stenberg, Eva Nutti, Liselotte Wajstedt ja Oskar Östergren.
Eatnamiid geavheami čájehit dan viđa ruoŧŧilaš dáiddára ja filbmadahkki barggut, geat bohtet guovlluin maidda ođđa ruvkenálggaheamit Ruoŧas leat čuohcán.
Ieš vuovdečuohppamat ja čáhcefápmodoaimmat leat dagahan bissovaš meassamiid lundui ja váikkuhan daid olbmuid eallimii geat orrot dain guovlluin maidda meassamat leat čuohcán. Čájáhus lea dáiddalaš cealkámuš guovlogeavaheami birra. Sii leat válljen válddahaddat dáiddalaš beali sierranas persovnnalaš bargovugiiguin filmmas, fotos, ja fotográfalaš govain mat leat deddojuvvon ávdnasiidda ja glásaide. Dáiddárat dáhttot gaskkustit čađahuvvon meassamiid ja gažaldagaid eanageavaheami birra, ja mo min luondduriggodagaid geavaheapmi joatká. Sii dovddahit ahte lea dehálaš seailluhit luondduriggodagaid, vai ceavzilis ja guhkesáigásaš ealáhusaide lea vejolaš birget, nugo omd. boazodoalloealáhus, turisma ja eará fitnodagat maidda lea dehálaš ahte luondu seailu.
Sii dáhttot ahte earát galget áddet mii dáhpáhuvvá Davvi-Ruoŧa siseatnamiin, namalassii ahte riikkaidgaskasaš ruvkeindustriija huksejuvvo, mii dál leavvá ránnjáriikkaide. Ja dat lea dál Skandinávia buot davveguovlluid áigumušvuoruhusas.
Čájáhus čájeha mo olbmot vuostálastet bealuštettiineaset iežaset vuoigatvuođa beassat eallit dáppe ruvkedoaimmaid ja luonddu goarideaddji geavaheami haga. Dan ulbmil lea hehttet ahte min luondu áibbas biliduvvo guhkes áiggiid, ja várra nu bahás ahte vahágiid ii leat šat vejolaš divvut ovddeš dillái, ja čájehit mo eatnamat leat historjjálaččat leamaš olbmuid anus, mo dat geavaheapmi nuppástuhtii olbmuid eallima, ja mo dat farga leat dušše muittut.
Dáiddaprošeavtta Markanvänding lea buvttadan Konsentrat Kunstsenter Gironis. Prošeakta álggahuvvui Johkamohki dálvemárkaniin guovvamánus 2013, ja dan oktavuođas lágiduvvui čájáhus oktan workshopain Ájtte Duottar- ja sámei museas.
Das čájehedje dáiddabargguid maiguin searvi dáiddárat leat bargamin dahje maid sii leat ovdal dahkan, mat heivejit Markanvänding dáiddaprošeavtta fáddái. Sii bovdejedje maiddái servviid ja organisašuvnnaid mat bukte oainnuideaset ovdan ođđa ruvkedoaimmaid birra, ja mat juogadedje dieđuid dálá guovtti ruvkeprošeavtta dili birra, namalassii Rönnbäck Birch Water Valley ja Johkamohkis. Markanvänding dáiddaprošeakta lea stuorra EU-prošeavtta ovdaprošeakta.
Čájáhusa Markanvänding oktavuođas mii maid čájehit Geir Tore Holma filmma man namma lea Retten til vann og land.
Geir Tore Holma filbma Retten til vann og land lea ekonomiija ja servodatdilálašvuođaid duohta hámi oidnosii buktin. Filmma vuođđun leat jearahallamat mat leat čađahuvvon olbmuiguin geaidda Finnmárkkuláhka lea čuohcán ja geain leat oaivilat Finnmárkkulága birra; hálddašeaddjiiguin, juristtaiguin, politihkáriiguin, historihkáriiguin, aktivisttaiguin, dáiddáriiguin ja geavaheaddjiiguin. Daid sierranas olbmuid jienat leat biddjojuvvon ovtta olbmo oaivilin – su barggadettiin muorrameahcis. Árbevirolaš, báikkálaš máhttu deaivvada formaliserejuvvon riekteáddejumiin ja eatnamiid ja čáziid geavaheami almmolaš reguleremiiguin.
Čájáhusa dorjot:
Kulturstjutsen Umeå Kultur
Jokkmokk Ájtte Duottar- ja sámei musea
Norrbotten Museum.
