Sámi Dáiddaguovddáš sávvá buresboahtima bearjadaga 20/9-2019 diibmu 19:00 guovtti čájáhusa rahpamii “Rájácummá” ja “Válddis, veahkaválddis, ráhkesmeahttunvuođas ja ráhkesvuođas”. Dát guokte čájáhusa álggaheaba vahkkoloahpa seminára “A Greater Miracle of Perception: The Kárášjohka Iteration” mii bistá gitta sotnabeaivái.
“Rájácummá – ráhkisvuođain ráddjemin iešstivrejumi Deanu čázádahkii”
Cum cum! Holmberg, Laiti ja Pieski searvvušdáiddalaš Rájácummá (2017-2019) čieža sierra oasi dahket stuorra geográfalaš ollisvuođa Deanu čázádaga joh’gierragiin gitta Deanunjálbmái. Divttat galbbain duoddaris, jávregáttis ja johgáttis muitalit sámi iešstivrejumi vuođus: guobbatguimmešvuođas eatnamiin, mii vuođđuduvvá gudnejahttimii, gulahallamii, geatnegasvuođaide ja soabalaš ja suvdilis ovttaseallimii.
Rájacummás luondu lea viiddis girji, gos lea divrras árbemahttomet ja ohppomet, mas berrešeimmet váldit vára vai birgešeimmet otná ja boahttevuođaid hástalusaiguin. Dat lea reive máttuin midjiide, dahje reive boahttevuođas midjiide. Rájácummá ráját leat duddjojuvvon ráhkisvuođain eatnamiiddamet, kultuvraseamet ja eallimasamet.
Dáiddabargu sihkasta eret stáhtarájáid ja birastahttá guovllu, man guovddážis lea Deatnu johtingeaidnun, eallima vuođđun, biebmoáitin, oktavuođaid ja gulahallama gáldun. Čázádat ovttastahttá guovlluid, olbmuid ja sogaid, nugo jogažat šaddet stuorra deatnun.
Dáiddabargu gažada báikkáláš sámi iešstivrejumis ja seammás ávžžuha eallit eatnamiin ovttas, guobbatguimmešvuhtii vuođđuduvvi oktavuođas: das, ahte mo olmmoš, eana ja johka sáhttet eallit luonddu buorrin boahtteáigái. Rájácumma vuođušta dekolonialisttalaš višuvnnain, ođđa, muhto seamma dološ, ovtta guovllu iešstivremis, mas dološáigi ja boahtteáigi deaivvadit.
Ollisvuohta ráhkada oaidnemeahttun rájá Anárjogas Áŋŋelis, Beskenjárggas Kárášjogas, lešjogas, Galddasjoganjálmmis Buolbmátjávrris, Beahcehis Ohcejogas, Leavvajogas ja Deanunjálbmái. Rájá, man čađa sáhttá friija johtit. Rádjá, mii ii leat rádjá, ja dattetge ráddje. Rájácummá geažida agálaš ráhkisvuhtii ja dasa, ahte iešstivrejumi dehálamos geađgejuolgin lea ráhkisvuohta – go mii ráhkistat eallima, de mii eat vahágahte dan, baicce mii gudnejahttit ja atnit ávvira das.
“Válddis, veahkaválddis, ráhkesmeahttunvuođas ja ráhkesvuođas”
Dát lea ovttasbargo čájáhusprošeakta gaskal Ellen Berit Dalbakk, Helena Partapuoli, Ina-Theres Sparrok, Jannie Staffansson, Jenni Laiti, June Gerd Annmette Johnsen, Lene Cecilia Sparrok, Merethe Kuhmunen, Siri Broch Johansen ja Sunna Nousuniemi.
Govat: Sámi Dáiddaguovddáš / Govven: Tor Egil Rasmussen.
