Leif Gabrielsen: Fiervvás

Fiervvás – čájáhusas mii vásihit golbmalogi gova, mat čájehit muhtun bottaža golmma Finnmárkku gieldda dálá áiggis. Golbmalot muitalusa čájehit eallima golmma vuotnagáttis, main mearrasámi, kvena ja norgga kultuvra leat bálddalagaid, váimmolaš, rehálaš, geasuheaddji govat, mat muitalit ollu, ja maid Leif Gabrielsen lea govven.

Fiervvás – čájáhus lea ođđa kapihtal Leif Gabrielsena govvenmuitalusaiguin Finnmárkku rittu birra. Su govat muitalit olbmuid ja eanadagaid birra Skandinávia davimus vuotnagáttiin, maidda lea mihtilmas mearrasámi, kvena ja norgalaš kultuvra bálddalagaid.

Davviguovlluid eanadagat, kultuvrrat ja olbmot leat leamaš Leif Gabrielsena govaid váldun 1960-logu rájes. SDG:s lei 2012 čájáhus Småsei og klestørk, mas ledje 1960 – 80 -loguid govat Oarje- Finnmárkkus, ja maiddái ođđasut govat, 2011 rájes. Ođđa čájáhusas beassat dál oaidnit golbmalot ođđa ivdnegova, maid Gabrielsen lea govven golmma riddogielddas (Deanus, Davvesiiddas ja Porsáŋggus) 2012 – 2014.

Fiervvás bokte vásihit girjás, ealás ja luohttevaš deaivvadeami olbmuiguin ja eanadagain, maid Gabrielsen govve. Son gaskkusta deaivvadeami vuollegašvuođain, govain lea ollu sisdoallu, ja dat leat rehálaččat, idyllaid haga. Gabrielsena govat bohtet lahka; árgabeaivvis dahje doaluin, barggus dahje ruovttus. Son bargá sihkkaris gieđain ja fáhte buolvvaid ja jahkodagaid, unnit ja stuorát dáhpáhusaid bokte, gilážiin, maid kultuvrralaš máŋggabealatvuohta geasuha su erenoamážit. Ja diehttelasat lea maiddái eanadat ieš govaid oasálažžan, subjeaktan, nu mo Finnmárkkus fertege.

 Leif Gabrielsen lea hárjánan govvejeaddji, gii nagoda gaskkustit mohkkás muitalusa ovttageardán govain. Dán projeavttas Gabrielsen ovdanbuktá klassihkalaš, subjektiiva dokumentárasuorggi, mas son leage meašttir. Son máhttá gudnejahttit dan maid son govve, vuoruha ja addá dasa saji. Fiervvás-čájáhusa govat leat deaivilat ja muitalit ollu – gárttakeahttá liikká retoralažžan – ja juohkásit golbmalot čuvges scenarion Sámis ja Finnmárkkus.

Leif Gabrielsen (riegádan 1942) lea bajásšaddan Romssas ja Finnmárkkus, ja orru Oslos. Son lea vázzán Fotoskolan Stockholmmas, ja lea bargan NRK ja Klassekampen govvejeaddjin. 1985 rájes son lea bargan freelancerin, ja lea bargan ee. Nationaltheatret, Det norske teatret, Oslo Nye Teater ja Den Nationale Scene teáhtergovvejeaddjin. Son lea bargan ollu govvaprojeavttaiguin ja čájáhusaiguin. Gabrielsena govaid leat oastán earret eará Norgga kulturráđđi ja Nationálamusea.

Prošeavtta leat dorjon Kulturráđđi ja Norsk Fotografisk Fond, ja čájáhusa lea dorjon Bildende Kunstneres Hjelpefond.